Psikoloji (Yunanca ψυχολογία, psihologia: Psikoloji), davranışları ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalıdır. Hem insanlar hem de hayvanlar üzerindeki çalışmaları kapsar. Psikoloji diğer bilimlere kıyasla kısa bir geçmişe sahiptir. Bu kısa süre içinde psikoloji değişik biçimlerde tanımlanmıştır. İlk tanım insan zihninin yapısının incelenmesi biçimindeydi. İnsan zihnini gözleyebilmenin olanaksızlığı karşısında psikologlar, psikolojiyi "gözlenebilen davranışların biçiminde tanımlamışlardır. İnsan zihninin davranış üzerindeki etkisini kabul etmeyen bu yaklaşıma, psikoloji içinde tepki oluşmaya başlamış, bellek süreçleri ve düşünme gibi zihinsel işlevleri inceleyen bilişsel psikoloji ortaya çıkmıştır. bilimsel incelemesi"
Bu gelişmeler günümüz psikolojisinin tanımını etkilemiştir. Modern psikoloji günümüzde, davranışı ve davranışın altında yatan süreçleri bilimsel olarak inceleyen çalışma alanı olarak tanımlanır. Bilişsel süreçleri doğrudan gözleme olanağı yoktur; organizmanın davranışları gözlenerek ya da nörolojik bulgular kullanılarak onların varlığı saptanır.
BİLİM OLARAK PSİKOLOJİ İnsanın, bir canlı olarak çevresine uyum sağlamak ve kendi içinde de dengeli bir gelişme eğilimi vardır. Psikoloji de elde ettiği yasaları yine insana uygulayarak onun davranışlarını açıklamaya çalısır, önceden kestirmeye çalışır. Böylece, insana bu gelişim ve uyum sürecinde yardımcı olabilir.
Günümüzde heyacan, bellek, düşünme, öğrenme konularında elde edilen psikolojik bilgilerin eğitim alanında kullanılmasıyla bu alanda başarı yükselmiş, daha sağlıklı, daha yeni bir eğitim anlayışı gelişmiştir.Ayrıca Türkiye Eğitim Bilimleri Psikolojik Danışma ve Rehberlik ya da dengi bir bölümden diploma alanlar, eğitim fakültesi mezunu olarak resmi kurumlarda veya özel eğitim öğretim kurumlarında rehber öğretmen- psikolojik danışman olarak çalışmaktadırlar.
PSİKOLOJİ'NİN ALT DALLARI
Günümüzde Psikoloji genişlemiş ve Psikolojide çeşitli alt dallar oluşmuştur.
DENEYSEL PSİKOLOJİ
Davranışın temelinde yatan nedenleri anlamak için araştırma yapar. Davranışın fizyolojik temelleri olan; duyum, algı, dikkat, bellek, öğrenme gibi konularda deneyler yapar.
Örneğin: Motivasyonun öğrenme üzerindeki etkisi
Yorgunluğun dikkat üzerinde etkisi
KLİNİK PSİKOLOJİ
Bir kurumda bakılmayı gerektiren duygusal, davranışsal bozuklukları olan, toplumla uyumları kopmuş anormal insanların davranışlarını inceler. Teşhis eder ve tedavisini bilimsel olarak yapar
NOT: Psikolog ile Psikiyatrist farklıdır.
Psikiyatrist: Tıp doktorudur. İlaç tedavisi yapabilir.
Psikolog: Bilim doktorudur. İlaç tedavisi yapmaz.
SOSYAL PSİKOLOJİ
Bireyin grup içindeki davranışlarını inceler. Bireyin topluma, toplumun bireye etkisini konu edinir. Moda, reklam, propaganda, kamuoyu, insan ilişkileri vb. Sosyal Psikolojinin konularıdır.
GELİŞİM PSİKOLOJİSİ
Döllenmeden ölüme kadar bireyin yaşa bağlı davranış değişikliklerini inceler. Birey ne zaman konuşur. Algılama ne zaman başlar. Çocuğun düşünmesinde meydana gelen sistematik değişimler nelerdir. Bireyin çevre ile ilişkisi hangi yaşta nasıl olur, gibi konular Gelişim Psikolojisinin konularıdır.
3 ana bölüme ayrılır:
Çocuk Psikolojisi ( Döllenmeden ergenliğe kadar )
Ergenlik Psikolojisi ( Ergenlikten yetişkinliğe kadar )
Yetişkin Psikolojisi ( Yetişkinlikten ölüme kadar )
Hayvan Psikolojisi ( Hayvan gelişimini inceler )
EĞİTİM PSİKOLOJİSİ
Psikolojinin eğitim alanlarına uygulanmasından doğmuştur. Okul ortamını ve eğitim sürecini en verimli duruma getirmeyi amaçlar. Okulda öğrencilere testler, mülakatlar uygulamalar öğrencilerin okulla ilgili sorunlarını anlamaya çalışır ve çözümler üretir. Hangi konu kime nasıl verilmeli? Öğretmen nasıl yetiştirilmeli? Eğitim ortamında en yüksek başarı nasıl sağlanmalı? Eğitim programları nasıl düzenlenmeli? Gibi konular üzerinde durur.
DANIŞMANLIK PSİKOLOJİSİ
Hafif duygusal, kişisel sorunları olan bireylerin davranışlarını inceler. Bireye yaşamını kolaylaştıracak bilgiler vererek, ilgilerini ve yeteneklerini açığa çıkaracak kararları almasına yardımcı olmayı amaçlar. Çeşitli testler, mülakatlar uygulama, bireylerin meslekleriyle, eğitimleriyle ilgili sorunlarını anlamaya çalışır. Bireylerin yaşamlarıyla ilgili en doğru kararı vermelerinde yardımcı olur.
PSİKOMETRİK PSİKOLOJİ
Psikolojide araştırma sonuçlarının sayılarla ifade edilmesidir. Bu alt dal diğer Psikoloji dallarına testler hazırlar. Mevcut testlerin kullanışlılık düzeyini kontrol eder.
